Του Λευθέρη Πλακίδα
Photo: Άγγελος Ζυμάρας
Αποφάσισες να κάνεις υψηλό πρωταθλητισμό, σε μια ηλικία και μια φάση ζωής γεμάτη από διακρίσεις και επιτυχίες ως αθλητής και ως προπονητής. Ποιο ήταν το μεγαλύτερό σου κίνητρο για να ξεκινήσεις ξανά;
Πόσο δύσκολο ήταν το πρόγραμμα και πώς είναι να ακολουθεί κάποιος πρόγραμμα προπόνησης που φτιάχνει ο ίδιος για τον εαυτό του;
Οφείλουμε να καθυστερήσουμε τη φθορά που προκαλούν τα χρόνια στον οργανισμό μας. Κάθε μέρα το υποσυνείδητο μπροστά στον καθρέφτη δοκιμάζεται. Το μυαλό και το σώμα πρέπει να συμβαδίζουν και να μην λειτουργούν δυσκολεύοντας το ένα το άλλο. Με αυτόν τον τρόπο η ψυχή μας ισορροπεί και η αυτοπεποίθηση που προκαλείται από αυτήν την πληρότητα μάς οδηγεί σε έναν τρόπο ζωής, όπου η συμπεριφορά μας, η οποία είναι η κινητήριος δύναμη και η αρχή του προορισμού μας, γίνεται καλύτερη.
Στην κρίσιμη καμπή της μεγάλης οπισθοχώρησης βρέθηκα πριν 3,5 χρόνια, όταν σε ηλικία 57 ετών ζύγιζα 92 κιλά και είχα πολλά προβλήματα σε μέση και γόνατα. Με ένα καλό βιογραφικό στον αθλητισμό, είχα αφήσει τον εαυτό μου «βολεμένο» στις «υποχρεώσεις» και μια μέρα η παρουσία δίπλα μου 2 αθλητών παγκοσμίου επιπέδου Langlauf, σε ένα βουνό, ήταν το «κλικ» που χρειαζόμουν.
Εξάλλου έχει συμβεί σε όλους μας αυτό το «κλικ». Είτε για το τσιγάρο, είτε για τα κιλά μας, είτε για κάποιο συναίσθημα, είτε για τον τρόπο της ζωής μας γενικά. Ήταν λοιπόν μονόδρομος η επιστροφή μου. Για να έχω όμως και τα λεγόμενα περιφερειακά κέρδη δοκίμασα ένα συνδυασμό προπονητικών συστημάτων με απώτερο σκοπό να βελτιώσω τις επιδόσεις μου σε μεγάλο βαθμό και να αυξήσω τις προπονητικές μου γνώσεις.
Η πρόσφατη επικράτησή μου στο Ευρωπαϊκό και στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα τριάθλου δικαίωσαν τις επιλογές μου. Στα χέρια μας τώρα έχουμε ένα αποδεδειγμένα αποτελεσματικό προπονητικό μοντέλο, το οποίο θεωρώ καθήκον μου να αφήσω παρακαταθήκη στους νέους αλλά και να το κοινοποιήσω σε όλο τον κόσμο. Οι δυσκολίες της άσκησης σε αυτό το επίπεδο και σε αυτές τις ηλικίες είναι ομολογουμένως τεράστιες. Κρατήθηκα όμως επειδή τα αποτελέσματά μου καθημερινά με δικαίωναν. Στο τέλος κατάφερα σε ηλικίες μετά τα 55 να έχω τους καλύτερους χρόνους παγκοσμίως σε κολύμπι, ποδήλατο και τρέξιμο.
Αυτό έγινε με μία στην κυριολεξία μαθηματική προπόνηση, όπου τα συναισθήματα, τα λόγια, οι θεωρίες και η λέξη ψυχολογία δεν είχαν την παραμικρή θέση. Η αυτοσυγκέντρωση, ο τελικός στόχος, η καθημερινή πίεση, η εκμετάλλευση του «νεκρού χρόνου», η αντοχή στην ειδική κούραση και το αυστηρό διαιτολόγιο ήταν βασικές παράμετροι πάνω στις οποίες στηρίχθηκα. Η απόλυτη προσήλωση στη μέτρηση έχει σαν αποτέλεσμα το πρώτο ζητούμενο της αυτοσυγκέντρωσης στις δύσκολες στιγμές του αγώνα.Το μεγάλο μου πάντως κοινό μυστικό είναι τα προγράμματα γυμναστικής με λάστιχα μέσα και έξω από το νερό που κάνω τουλάχιστον 3 φορές/εβδομάδα τα τελευταία 25 χρόνια και τα ακολουθούν με ιδιαίτερη επιτυχία και μερικοί φίλοι. Με στηρίζουν και τα προτείνω σε όλους ανεπιφύλακτα.
Η αύξηση του μαζικού αθλητισμού και η συμμετοχή πολλών καινούριων και όχι νεαρών αθλητών, σε τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμπι και τρίαθλο είναι γεγονός. Πώς τη σχολιάζεις από τη θέση του προπονητή και πώς από τη θέση του συναθλητή;
Εδώ πρέπει να τονίσουμε τη διαφορά των αθλητών, οι οποίοι άρχισαν μικροί τον αθλητισμό και οι οποίοι πάντα έχουν συντριπτικό πλεονέκτημα έναντι όλων όσων άρχισαν τα σπορ μετά τα 30.Πολλές φορές είμαι υποχρεωμένος να εξηγώ στους έκπληκτους από τις επιδόσεις μου στην κολύμβηση συνομήλικους ότι μια επίδοση 50άρη που άρχισε κολύμβηση στα 40 του, 30΄ λεπτά στα 1.500 μ., έναντι 20΄ λεπτών που κολυμπάω εγώ, έχει μεγαλύτερη αξία και κανείς δεν το δέχεται. Μου λένε όλοι ότι θέλω να τους κάνω να αισθανθούν ωραία αλλά δεν είναι έτσι.
Στην κυριολεξία σέβομαι στον ύψιστο βαθμό όλους όσους ξεκινούν μεγάλοι τις δοκιμασίες των αγώνων. Θα αδράξουν τις χαμένες ευκαιρίες της νιότης, έστω και αργά. Θα πρέπει όμως να αποδεχθούν τις διαφορές με τους επαγγελματίες αθλητές- προπονητές όπως είμαι εγώ, που το κάνω αυτό από τα πέντε μου χρόνια χωρίς ούτε μία μέρα αποχής.
Είναι ευτύχημα που στη χώρα μας υπάρχει κάθετη ανάπτυξη στις συμμετοχές των αγώνων. Μέσα από αυτούς θα βελτιώσουμε τα ποσοστά των αθλούμενων στην χώρα μας και αυτό θα σημαίνει καλύτερο επίπεδο ζωής, λιγότερα προβλήματα στον λαό μας και άδεια κρεβάτια στα νοσοκομεία και τις κλινικές.
Ποιοι είναι οι στόχοι σου για το μέλλον ως αθλητής και ως προπονητής αντίστοιχα; Υπάρχει κάποιο άλλο άθλημα που θέλεις να δοκιμάσεις και να δοκιμαστείς;
Όχι, δεν υπάρχει άλλο άθλημα να κάνω. Έκανα αρκετά. Μπορεί κάποια στιγμή στο εξωτερικό να λάβω μέρος σε αγώνες τριάθλου υψηλού συναγωνισμού στα Age Groups αλλά θα είναι πολύ λίγοι.Η πτώση στην αθλητική απόδοση είναι σταδιακή μετά τα 35 και αύξουσα ανά 5ετία. Οι καλύτεροι 60άρηδες έχουν απόκλιση από τους καλύτερους στον κόσμο περίπου -12,5% έως -14% διαφορά. Προσωπικά με χρόνους στα 1500 κολύμπι 19’ ( 1.18’’ ανά 100m ρυθμός απόκλισης -10%), 40km ποδήλατο 58’ (41km μέση ωριαία , απόκλιση -12%), 10km τρέξιμο 40’ (4 min/km, απόκλιση -20%) δηλώνω απόλυτα ευχαριστημένος, αν και το τρέξιμο υπολείπεται πολύ περισσότερο. Είναι σαν να ξεκινάς 12m μπροστά από τους σπρίντερ στο στίβο και να τερματίζεις μαζί τους. Είναι σαν να τρέχεις μαραθώνιο 2 ώρες και 30 λεπτά.
Πέτυχα χρόνους εξαιρετικούς, είμαι πολύ χαρούμενος γι ‘αυτό . Όμως το μεγάλο μου στοίχημα είναι να διδάξουμε στα παιδιά την τέχνη των προπονήσεων και των αγώνων. Θα δώσω την μάχη μου για την προαγωγή «πρόληψης – υγείας» και για τη διδαχή των νόμων που διέπουν τους αγώνες και για την αθλητική παιδεία.
Απολύτως τίποτα δεν θα έχω πετύχει αν δεν καταφέρω να υλοποιήσω αυτούς τους στόχους, διότι από την αρχή αυτούς είχα θέσει ως προτεραιότητα και όχι τις επιδόσεις μου.
Πώς βλέπεις την εξέλιξη του αθλητισμού όλα αυτά τα χρόνια;
Είμαι ικανοποιημένος από τις εξελίξεις. Ζούμε σε δύσκολες εποχές. Πρέπει όλοι να προσπαθήσουμε και να μην απαιτούμε την προσοχή και την αρωγή της πολιτείας, η οποία δύσκολα ανταπεξέρχεται. Θλίβομαι όταν ακούω δημόσια παράπονα για έλλειψη στήριξης από τις ομοσπονδίες και το κράτος προς τους αθλητές. Μόνοι μας πρέπει να κινηθούμε και η πολιτεία θα κάνει ό,τι μπορεί. Ειλικρινά μέχρι πριν από λίγα χρόνια επενδύθηκαν ικανοποιητικά ποσά προς τους αθλητές όλων των αθλημάτων.Σήμερα όμως πρέπει να το πάρουμε απόφαση και να κινηθούμε όλοι με δικά μας μέσα και προσπάθειες. Προπονητές, αθλητές και ομάδες πρέπει να αγωνιστούμε για χορηγούς και η πολιτεία θα κάνει στο τέλος ό,τι μπορεί.
Μεγαλώνεις δύο παιδιά. Ασχολούνται με τον αθλητισμό. Μπορείς να είσαι πατέρας και προπονητής τους;
Όχι, δεν μπορώ. Τουλάχιστον τα παιδιά μου στον αθλητισμό με θέλουν μακριά τους και χαίρομαι γι’ αυτό πάρα πολύ. Όλοι οι άνθρωποι έχουν ένα μοναδικό ταλέντο μέσα τους. Εμείς οι γονείς πρέπει να δίνουμε την αγάπη μας και όχι τις γνώσεις μας. Ειδικά όταν βλέπουμε τα παιδιά μας αυτοδύναμα να προσπαθούν και να παλεύουν. Στην περίπτωση τώρα που τα παιδιά επιζητούν τους γονείς κοντά τους, τότε αυτό πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, με τους προπονητές να είναι πάντα οι απόλυτοι κυρίαρχοι των καταστάσεων και τους γονείς απλά να συνηγορούν και να στηρίζουν πρώτα τους προπονητές και μετά τα παιδιά τους .
Αν μπορούσες με τις γνώσεις και την εμπειρία που έχεις σήμερα, να ξεκινήσεις να κάνεις ξανά πρωταθλητισμό (στα 18 – 20) ,ποια αθλήματα θα επέλεγες;
Άρχισα στα 12 με ιστιοπλοΐα. Πιστεύω ότι ήταν λάθος συγκυρία η μεταπήδησή μου στην κολύμβηση. Νομίζω ότι το ταλέντο του χωροχρόνου υπάρχει μέσα μου και κανένα άλλο. Όλα τα υπόλοιπα τα κατάφερα με πολύ σκληρή δουλειά και προσπάθεια. Την ιστιοπλοΐα θα διάλεγα λοιπόν.
Τι προσφέρουν οι αγώνες στους αθλητές είτε είναι ελίτ, είτε ερασιτέχνες;
Η σωματική άσκηση είναι η πληρέστερη μορφή σωματικής κάθαρσης. Οι αγώνες δίνουν την ευκαιρία σε χιλιάδες ανθρώπους (αθλητές και θεατές) να βοηθούν ο ένας τον άλλον συνθέτοντας ένα ασυναγώνιστο αριστούργημα που κερδίζει όλα τα όσκαρ. Προτείνω σε όλους να αγωνίζονται. Όχι για το αποτέλεσμα αλλά για την προσμονή, την προετοιμασία, την προσδοκία. Οι αγώνες μπορούν να σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο.
Πώς θα πετύχουν οι αθλούμενοι καλύτερες επιδόσεις;
Να χτίσουν το σώμα τους με κατάλληλες ασκήσεις. Είναι η βασικότερη παράμετρος για την επιτυχία τους στον αθλητισμό αλλά και τη ζωή τους εν γένει. Για τους αθλητές πρέπει το μυαλό να συμβαδίζει με τις επιδόσεις, για όλους τους άλλους δεν πρέπει το σώμα να υπολείπεται από τις δυνατότητες του μυαλού. Ισορροπία νου και σώματος σημαίνει ισορροπία ψυχής . Δεν νομίζω, ούτε φαντάζομαι, πως μπορώ να προτείνω κάτι καλύτερο.
